Wednesday, September 29, 2010

అంతా రామమయం

అంతరంగమున ఆత్మారాము డనంత రూపమున వింతలు సలుపగ అంతా రామమయం బీ జగమంతా రామమయం
సోమ సూర్యులును సురలు తారలును ఆ మహాంబుధులు నఖిల జగంబులు అంతా రామమయం బీ జగమంతా రామమయం
అండాండంబులు పిండాండంబులు బ్రహ్మాండంబులు బ్రహ్మ మొదలుగ అంతా రామమయం బీ జగమంతా రామమయం
నదులు వనంబులు నానా మృగములు విదిత కర్మములు వేదశాస్త్రములు అంతా రామమయం బీ జగమంతా రామమయం
అష్ట దిక్కులును ఆదిశేషుడును అష్ట వసువులును అరిషడ్వర్గము అంతా రామమయం బీ జగమంతా రామమయం
ధీరుడు భద్రాచల రామదాసుని కోరిక లొసగెడి తారక నామము అంతా రామమయం బీ జగమంతా రామమయం

---- భద్రాచల రామదాసు

Tuesday, September 28, 2010

అరణ్యరోదనము - మహలయ శ్రాద్ధము

కర్తుం మహాలయ శ్రాద్ధం యదిశక్తిర్నవిద్యతే | యాచిత్వాపి నరః కుర్యాత్‌ పితౄణాం తన్మహాలయం ||151||
బ్రాహ్మణేభ్యో విశిష్టేభ్యోయాచేతధనధాన్యకం | పతితే భ్యోనగృహ్ణీయాత్‌ ధనధాన్యంకదాచన ||152||
బ్రాహ్మణేభ్యోనలభ్యేత యదిధాన్యధనాదికం | యాచేతక్షత్రియ శ్రేష్ఠాత్‌ మహాలయ చికీర్షయా ||153||
దాతారశ్చేన్నభూపాలావైశ్యేభ్యో೭పిచయాచయేత్‌ | వైశ్యా అపిహిదాతారోయదిలోకే న నంతివై ||154||
దద్యాద్ఛాద్రవదేమాసే గోగ్రాసరిపతృత్నప్తయే | అథవారోదనం కుర్యాత్‌ బహిర్నగ్గత్యకాననే ||155||
పాణిభ్యాముదరం స్వీయం ఆహత్యాశ్రూణివర్తయన్‌ | తేష్వరణ్యప్రదేశేషు ఉచ్చైరేవంవదేన్నరః ||156||
శ్రుణ్వంతు పితరః సర్వేమత్కులీనావచోమమ | అహందరిద్రః కృపణోనిర్లజ్జః క్రూరకర్మకృత్‌ || 157 ||
ప్రాప్తోభాద్రపదోమాసః పితౄణాం ప్రీతి వర్ధనః | కర్తుం మహాలయ శ్రాద్ధం నచమేశక్తిరస్తివై || 158 ||
భ్రమిత్వాపి మహీంకృత్స్నాం సమేకించనలభ్యతే | అతోమహాలయ శ్రాద్ధం నయుష్మా కంకరోమ్యహం || 159 ||
క్షమధ్వం మమ తద్యూయం భవంతోహిదయాపరాః | దరిద్రోరోదనం కుర్యాత్‌ ఏవంకాననభూమిషు || 160 ||
తస్యరోదన మాకర్ణ్య పితరస్తత్కులోద్భవాః | హృష్టాన్తృప్తిం ప్రయాంత్యేవసుధారీపత్వైవనిర్జరాః || 161 ||
మహాలయార్ధేవిప్రౌఘే భుక్తేతృప్తిర్యథా భవేత్‌ | గోగ్రాసారణ్యరుదితైః పితృతృప్తిస్తథా భవేత్‌ || 162 ||

మహాలయ శ్రాద్ధము చేయటానికి శక్తిలేని పక్షంలో, పితరుల ఆమహాలయాన్ని యాచించియైనా ఆచరించాలి (151) ధనదాన్యమును విశిష్టులైన బ్రాహ్మణుల నుండి యాచించాలి. ధనధాన్యమును ఎప్పుడుకూడా పతితుల నుండి తీసుకోరాదు (152) ధనధాన్యాదికము బ్రాహ్మణుల నుండి లభించని పక్షంలో, మహాలయం చేసే కొరకు క్షత్రియ శ్రేష్ఠులను యాచించాలి (153) రాజులు ఇచ్చేవారు లేని పక్షంలో వైశ్యుల నుండైనా యాచించాలి. లోకంలో వైశ్యులు కూడా ఇచ్చేవాళ్ళు లేని పక్షంలో (154) పితరుల తృప్తి కొరకు గోవుల గ్రాసమును (గడ్డిని) భాద్రపదమాసంలో ఇవ్వాలి. లేని పక్షంలో, బయటికిపోయి అడవిలో ఏడవాలి (155) చేతులతో తన కడుపును కొట్టుకొంటూ కన్నీరు కారుస్తూ, ఆ అరణ్య ప్రదేశములందు గట్టిగా నరుడు ఇట్లా చెప్పాలి (156) మాకులంనకు చెందిన పిలరులందరు నా మాట వినండి. నేను దరిద్రుణ్ణి. కృపణుణ్ణి. సిగ్గులేని వాణ్ణి, క్రూరకర్మ ఆచరించిన వాణ్ణి (157) పితరులకు ప్రీతిని పెంచే భాద్రపదమాసం వచ్చింది. మహాలయ శ్రాద్ధము చేయటానికి నాకు శక్తిలేదు. (158) భూమి అంతా తిరిగినా నాకేమీ లభించటంలేదు. అందువల్ల మహాలయశ్రాద్ధాన్ని మీకొరకు నేను చేయటంలేదు. (159) మీరుదయగల వారైనాఈపనిని మీరు క్షమించండి. దరిద్రుడుఇట్లాగేఅరణ్యప్రదేశములందు ఏడవాలి (160) అతని ఏడుపునువిని ఆతని కులంలో పుట్టిన పితరులు సంతుష్టులై, దేవతలు అమృతాన్ని త్రాగి తృప్తులైనట్లు తృప్తులౌతారు (161) బ్రాహ్మణుల సమూహం మహాలయంకొరకు భుజిస్తే తృప్తిచెందినట్లు గోగ్రాస, అరణ్యరోదనములతో కూడ పితృదేవతల తృప్తి అట్లా కలుగుతుంది. (162)

--- శ్రీ స్కాంద మహా పురాణమందు ఏకాశీతి సహస్ర సరిహతయందు తృతీయ బ్రహ్మఖండమందు సేతుమాహాత్మ్యమందు ధనుష్కోటి ప్రశంస యందు దురాచారుని సంసర్గ దోషశాంతి వర్ణన మనునది ముప్పది ఆరవ అధ్యాయము నుంచి

Sunday, September 19, 2010

వామన జయంతి

బలి పాశ బద్ధుడై వామనమూర్తి తో :

చెలియే మృత్యువు చుట్టమే యముడు సంసేవార్థులే కింకరుల్
శిలలం జేసెనె బ్రహ్మ దన్ను దృఢమే జీవంబు నోచెల్లరే
చలితం బౌట యెఱుంగ కీకపటసంసారంబు నిక్కంబుగా
దలచున్ మూఢుడు సత్యదానకరుణాధర్మాది నిర్ముక్తుడై 8 - 647

celiyE mRtyuvu cuTTamE yamuDu samsEvaarthulE kiMkarul
SilalaM jEsene brahma dannu dRDhamE jIvaMbu nOcellarE
calitaM bauTa ye~ruMga kIkapaTasaMsaaraMbu nikkambugaa
dalacun mooDhuDu satyadaanakaruNaadharmaadi nirmuktuDai

http://nonenglishstuff.blogspot.com/2008/10/blog-post_28.html

-- పోతన భాగవతం నుంచి

Sunday, September 12, 2010

సప్తర్షి రామాయణము

కశ్యపః
జాతః శ్రీ రఘునాయకొ దశరథాన్మున్యాశ్రయాత్ తాటకాం
హత్వా రక్షిత కౌశిక క్రుతువరః కృత్వాప్యహల్యాం సుభామ్
భంక్త్వా రుద్రశరాసనం జనకజాం పాణౌ గృహిత్వా తతొ
జిత్వార్ధా ధ్వని భార్గవం పునరగాత్ సీతా సమేతః పురీమ్ - 1
అత్రిః
దస్యా మంధరయా దయారహితయా దుర్భొధితా కైకయీ
శ్రీరామ ప్రధమాభిషేక సమయే మాతా ప్యయాచద్వరౌ
భర్తారం "భరతః ప్రశాస్తు ధరణీం" "రామోవనం గచ్ఛతా"
దిత్యాకర్ణ్య సచొత్తరం నహి దదౌ దుఃఖేన మూర్ఛాం గతః - 2
భరద్వాజః
శ్రీరామః పితృ శాసనా ద్వనమగాత్ సౌమిత్రి సీతాన్వితో
గంగాం ప్రాప్య జతాం నిదధ్య సగుహః సచ్చిత్రకూటేవసన్
కృత్వా తత్ర పితృ క్రియాం సభరతో దత్త్వా2భయం దండకే
ప్రాపా గస్త్య మునీశ్వరం తదుదితం ధృత్వా ధనుశ్చాక్షయమ్ - 3
విశ్వామిత్రః
గత్వా పంచవటీ మగస్త్య వచనాద్ దత్త్వా2భయం మౌనినాం
ఛిత్వా శూర్పణఖాస్య కర్ణ యుగళం త్రాతుం సమస్తాన్ మునీన్
హత్వా తం చ ఖరం సువర్ణ హరిణం భిత్వా తథా వాలినం
తారారత్న మవైరి రాజ్యమకరోత్ సర్వంచ సుగ్రీవసాత్ - 4
గౌతమః
దూతో దాశరథీస్సలీలముదధిం తీర్త్వా హనూమాన్ మహాన్
దృస్ట్వా2శోకవనే స్థితాం జనకాజాం దత్వాంగుళేర్ముద్రికాం
అక్షాదీనసురాన్ నిహత్య మహతీం లంకాచ దగ్ధ్వా పునః
శ్రీరామం చ సమేత్య "దేవ! జననీ దృష్టామ" యేత్యబ్రవీత్ - 5
జమదగ్నిః
రామో బద్ధ పయో నిధిః కపివరై ర్వీరై ర్నలాద్యై ర్వృతో
లంకాం ప్రాప్య సకుంభకర్న తనుజం హత్వా రణే రావణం
తస్యాం న్యస్య విభీషణం పునరసౌ సీతాపతిః పుష్పకా
రూఢస్సన్ పురమాగతః సభరతః సింహాసానస్థౌ బభౌ - 6
వసిష్టః
శ్రీరామో హయమేధ ముఖ్యమఖకృత్ సమ్యక్ ప్రజాః పాలయన్
కృత్వా రాజ్య మధానుజైశ్చ సుచిరం భూరిస్వధర్మాన్వితౌ
పుత్త్రౌ భ్రాతృ సుతాన్వితౌ కుసలవౌ సంస్థాప్య భూమండలే
సో2యోధ్యాపురవాసిభిశ్చ సరయూ స్నాతః ప్రపేదేదివమ్ - 7

ఫలశ్రుతిః
శ్రీరామస్య కధా సుధా తి మధురాన్ శ్లొకా నిమాన్ యే జనాః
శృణ్వంతి ప్రపఠంతి చ ప్రతిదినం తే2ఘౌమ విధ్వంసినః
శ్రీమంతొ బహుపుత్త్ర పౌత్త్ర సహితా భుక్త్వేహ భోగాం శ్చిరం
భోగాంతే తు సదార్చితం సురగణై ర్విష్ణో ర్లభంతే పదమ్

-- ఋషి పంచమి సందర్భంగా

Wednesday, September 8, 2010

దుర్మతిని కృష్ణా

దుర్మతిని మిగుల దుష్టపు
గర్మములను జేసినట్టి కష్టుడ నన్నున్
నిర్మలుని జేయవలె ని
ష్కర్ముడ నిను నమ్మినాను సతతము కృష్ణా!

This is from "Krishna Satakam" by Nrisimha Kavi. The poet is expressing his surrender to Lord Krishna as follows:

durmatini = wicked minded (I am)
migula dustapu karmamulanu chesinatti kastudanu = who has done several sinful actions
nannun nirmaluni cheyavale = (you should) purify me
nishkarmuda = (currently, I am) not engaged in actions
ninu namminaanu satatamu = always faithful to you / eternally surrendered to you
Krishna = O Krishna (Dear Lord!)